Fun and Experiment no. 23

Experiment 23. Make your own electric motor!

For this, you may need help from your friends or elders. Take three small ring- like magnets. Cut a paper to make the shape of a star or +. Place the paper between two magnets. On the upside magnet, place one nail upside down (sharp end of the nail will be upwards). When you lift the nail, both the magnets and the + size of the paper too will be lifted. Take a small pencil cell. Place the nail on its down side. Due to the magents, the nail also will be attached to the cell and the paper will slightly move. Take one small wire. Place the upside end of the wire in such a way that it would touch the top point of the cell. Then keep the third magnet on it. Now make the second end of the wire touch the lowest magnet. The nail will start to rotate and + shape paper will also rotate. Electric motor is generated due to joint effect of electricity and magnetic action. Michael Faraday invented this in 1820. This looks difficult, but you will do it when you try.

Activity 23. Make this electric motor in various forms

You can do this experiment in other ways also. Make a coil like structure of a copper wire. You can also form its spiral or heart like shape. When you attach the wire with the cell and two magnets are attached on two ends of the cell, then this motor is ready and the wire starts rotating.

प्रयोग 23. इलेक्ट्रिक मोटर तयार करा!

ह्या प्रयोगासाठी तुम्हांला मित्रांची किंवा मोठ्यांची मदत लागू शकते. तीन छोटे रिंगच्या आकाराचे चुंबक घ्या. कागदाला कापून त्याचा एक ता-यासारखा किंवा + सारखा आकार बनवा. दोन चुंबकांच्यामध्ये हा कागद ठेवा. वरच्या चुंबकावर एक खिळा उलटा ठेवा (खिळ्याचं टोक वरच्या बाजूने). खिळा उचलला तर दोन चुंबक व कागदाचा + आकारही उचलला जाईल. एक छोटा पेन्सिल सेल घ्या. त्याला तो खिळा खालच्या बाजूने टेकवा. चुंबकांमुळे सेलला तो खिळाही चिकटेल आणि कागद किंचित हलेल. एक छोटी तार घ्या. तारेचं वरचं टोक सेलच्या वरच्या बिंदूला स्पर्श करेल असं ठेवा. त्यावर तिसरं छोटं चुंबक ठेवा. आणि तारेच्या दुस-या टोकाचा स्पर्श खालच्या चुंबकाला करा. खिळा गोल फिरायला लागेल व + आकाराचा कागद फिरायला लागेल. वीज व चुंबकाचा एकत्रित परिणाम होऊन इलेक्ट्रिक मोटर तयार होते. हा शोध मायकेल फॅरडेने १८२० मध्ये लावला होता. हे अवघड वाटेल पण करून बघितलं तर जमेल.

गंमत 23. वेगवेगळ्या आकाराची इलेक्ट्रिक मोटर बनवा

हाच प्रयोग इतर प्रकारेही करता येईल. तांब्याच्या तारेची गुंडाळी करा. तारेचा तुम्ही सर्पिलाकार (Spiral) किंवा बदामाचा आकार (heart shape) सुद्धा बनवू शकता. सेलला तार व दोन टोकाशी दोन चुंबक जोडले तर मोटर तयार होते व तार गोल फिरते.